Valsheid in geschrifte

Valsheid in geschrift is strafbaar gesteld in artikel 225 van het Wetboek van strafrecht en bestaat in feite uit twee stafbare feiten. In lid 1 is het vervalsen of het valselijk opmaken van een geschrift met bewijsbestemming strafbaar gesteld, als dat gebeurt met de intentie om het geschrift als echt te gebruiken. In lid 2 is het opzettelijk gebruiken van zo’n geschrift strafbaar gesteld.

Van vervalsen of valselijk opmaken is sprake indien de inhoud van een document gewijzigd wordt door iets te veranderen, te verwijderen of door iets juist toe te voegen. De valsheid kan zowel betrekking hebben op fysieke als op digitale documenten. Het geschrift moet uiteindelijk tot doel hebben om iets te bewijzen. Denk hierbij aan:

• valse facturen;

• neppaspoorten;

• valse diploma’s; of

• een vervalst VOG.

Terugkerend op de arts die patiëntendossiers onzorgvuldig bijhoudt: het zal afhangen van de omstandigheden van het geval of de arts strafbaar is. Past de arts het dossier bewust aan om aansprakelijkheid te vermijden, dan is of zij al gauw schuldig aan valsheid in geschrift. Bij oprechte onzorgvuldigheid is dat niet gauw het geval. Dan ontbreekt het opzet.

Onder omstandigheden kan ook een rechtspersoon strafrechtelijk verantwoordelijk worden gehouden voor valsheid in geschrift. In een arrest van de Hoge Raad uit 2018 werd bijvoorbeeld een bedrijf veroordeeld voor valsheid in geschrift omdat het schar factureerde als schol. Een strafbare gedraging kan een rechtspersoon worden verweten als dat ‘redelijkerwijs aan hem kan worden toegerekend.’ Wanneer daarvan sprake is, in de jurisprudentie nader ontwikkeld.

U kunt via deze link meer lezen over de strafrechtelijke aansprakelijkheid van rechtspersonen.

Is een rechtspersoon strafrechtelijk aansprakelijk, dan kunnen ook de opdrachtgevers of de feitelijk leidinggevers strafrechtelijk worden vervolgd en veroordeeld. Meestal zijn dat leden van het bestuur, maar dat kunnen ook mensen zijn van het lagere management. In zaak over de visfraude werd bijvoorbeeld ook de directeur-grootaandeelhouder strafrechtelijk verantwoordelijk gehouden voor het gesjoemel met de facturen (ECLI:NL:HR:2018:1677).

Deze vormen van aansprakelijkheid staan uiteraard los van de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de natuurlijke persoon zelf feitelijk een geschrift vervalst of valselijk opmaakt. Die persoon kan als pleger worden aangemerkt